Angst beschermt ons en dat is maar goed ook…
Goed omgaan met angst betekent vooral angst bewust onder ogen zien en onderzoeken. Dat is zeker een uitdaging, ja. Want angst kan je verlammen en in je greep houden. Je door angst laten leiden is dan verleidelijk. Dit is echter geen goede strategie. Angst is geen goede raadgever. Zij perkt je vrijheid tot handelen te veel in.
Het is beter om je angst nader te onderzoeken en over je angst te praten. Kijk je angst aan en wat er achter zit. Daar is moed voor nodig, maar het loont. Je zult wellicht zien hoe goed dit doet, hoe dit oplucht en ruimte schept. Door angst op deze directe manier te adresseren, verliest zij de benauwende greep op jouw. Jij krijgt je angst beter in je greep.
“De mens lijdt het meest
aan de dingen die hij vreest,
en die nooit op komen dagen.
En zo heeft hij meer te dragen,
dan God te dragen geeft… “
Zo luidt een oud en bekend gezegde.
Wurggreep
Angst kan ons soms in een beklemmende wurggreep houden. Angst wordt graag met drama gevoed en drama zelf voedt zich ook weer graag me angst. Angst verspreidt zich graag via de media. Vooral in tijden van verandering, onzekerheid of afwezigheid van juiste kennis van zaken kan angst grote proporties aan nemen.
Door de menselijke geschiedenis heen werd angst vaak met groot succes gebruikt om mensen effectief in het gareel te houden. Ook in onze tijd wordt angst vaak bewust ingezet als machtsmiddel. Zo speelt bij alle vormen van misbruik angst een grote rol. Slachtoffers worden dan bewust door daders bang gemaakt om hun gedrag naar wens te kunnen sturen. Veel angst wordt bewust aangepraat.
Maar angst kan ons ook zo maar bekruipen en ons levensgeluk flink verzieken. Het kan – al dan niet tijdelijk – in ons leven een prominente rol spelen met ingrijpende gevolgen.
Angststoornis
Ik heb het hier dan niet over ernstige angststoornissen die uiteraard door een specialist en in therapie behandeld moeten worden! Ik heb het hier over angst in het gewone leven en bij relatief gezonde mensen. Ik ben geen specialist of therapeut voor het behandelen van angststoornissen! Maar hulp en ondersteuning bieden bij het goed omgaan van angsten zie ik wel als een taak. ‘Angst voor de dood, angst voor wat zou kunnen gebeuren, angst voor de uitkomst van een onderzoek, angst voor de toekomst, angst voor het onbekende, etc. dat zijn onderwerpen die in gesprekken in mijn praktijk Curanimae vaak aan de orde komen. Mijn inzet is het dan om te helpen de angst te verkennen en daardoor beter hanteerbaar te maken.
Vriezen, vechten of vluchten
Wat kan je bij angst méér doen dan de drie bekende ‘v’s: ‘vriezen, vechten of vluchten’? Bestaat er een mogelijkheid om op een zodanige manier met onze angsten om te gaan dat onze levenskwaliteit en gevoel van welbevinden en geluk overeind blijft? Een leven zonder angst bestaat volgens mij niet, en terecht! Maar hoe heerlijk zou een leven met weinig angst kunnen zijn!
Persoonlijke tips
- Angst is in wezen een normale en ook gezonde reactie op een bedreiging. Zij biedt vitale bescherming en verdient waardering. Zonder angst zouden we b.v. zonder te kijken de straat over steken met alle gevolgen van dien. Zo maakt té weinig (opgemerkte) angst vaak roekeloos en is daardoor ronduit levensgevaarlijk. Té veel angst daarentegen verlamt en verstikt en belemmert. Het is inderdaad geen goede raadgever. Ken en onderken je angst, zou ik willen zeggen! Zeg nooit: “Wees niet bang” tegen jezelf of tegen anderen, als dat wél zo is. Neem je angst serieus, luister en kijk ernaar.
- Kijk nauwkeurig naar waar je bang voor bent. Luister naar je angst en besef: je bént niet je angst, je hébt angst. Durf je angst in de ogen te kijken en eerlijk te benoemen. Ook de angst die daar weer achter zit. Dat vergt moed, ja! Stel jezelf de vraag: waar ben ik eigenlijk bang voor? Wat zit daar achter? Schrijf het antwoord eventueel op, dat kan helpen! Bijvoorbeeld: ik ben bang om mijn geliefde te verliezen, mijn gezondheid, mijn inkomen, mijn zekerheid, mijn prettig leven, mijn veiligheid, etc. Onderzoek je angst, voel bewust waar in je lichaam je angst vooral zit, blijf erbij en loop er niet ervan weg. Kijk ernaar als het ware van een afstand. Jij bent namelijk niet je angst! Angst is je reactie op de dreiging.
- Benoem je angst en deel die – als dat kan – met iemand. Dat is van grote waarde. Daarmee breng je je angst naar buiten en aan het licht. Weet dat angst zich het liefst in donkere hokjes verstopt en geen licht verdraagt. Angst onder ogen gezien en aan het licht gebracht wordt namelijk terug gebracht naar hanteerbare proporties. Angst heeft jouw daardoor niet langer in een beklemmende wurggreep. Jij zelf hebt jouw angst nu meer in de greep met als gevolg een groter gevoel van controle en autonomie, een grotere innerlijke vrijheid, meer lucht en een ruimere handelingsbekwaamheid. Van een beklemmend monster kan angst nu een betrouwbare waakhond worden die er is om jou goed te beschermen tegen een reële bedreiging.
- Doseer het aantal angstaanjagende berichten. Stel grenzen aan je dagelijkse angst-consumptie b.v. door de media. Daarmee steek je je kop niet in het zand, maar zorg je goed voor jezelf. Besef dat (sociale) media de grootste angstverspreiders en angstaanjagers zijn. Wees in alles kritisch en gebruik je gezond verstand bij wat je hoort, ziet en leest. Wees je ervan bewust dat angst vooral ‘boming business’ betekent voor de media. Doe daar zo min mogelijk aan mee! Blijf wel op de hoogte en goed geïnformeerd wat er in de wereld ver weg en dichtbij gebeurt. Gebruik de nuttige informatie. Maar blijf niet overmatig op zoek naar drama en berichten waarvan je weet dat die je angsten alsmaar aanwakkeren. Meestal kan je er toch niets aan doen! Blijf ook wat goede en betrouwbare informatievoorziening betreft niet alleen in je eigen bubbel. Wees open voor andere perspectieven en blijf kritisch en onderzoekend.
- Voedt je hart, ziel, geest, bewustzijn, denken en doen met angstremmers. Dat zijn geen pillen, maar positieve, opbouwende en inspirerende, gedachten, teksten ervaringen, inzichten, ontmoetingen, woorden en handelingen. Je knapt ervan op want ze brengen je meer (zelf)vertrouwen. Ze zijn overal en zelfs gratis te vinden. Geef ze ruim baan: mooie muziek, literatuur, kunst, spel, natuur, tijd voor jezelf en echt contact met anderen. Wist je dat ontspanning en angst niet samen gaan? Vandaar dat ademhalings- en ontspanningsoefeningen, Yoga, mindfulness, meditatie maar ook een enkele wandeling in de vrije natuur heel goed werken tegen té veel angst. Deze dingen zullen je (zelf)vertrouwen enorm versterken en je angst doen verminderen.
- Ontdek regelmatig nieuwe waardevolle dingen in je leven. Lees, slaap, luister, kijk, mediteer, proef, bid, droom, loop, zing, dans, speel, schrijf, beweeg, doe bewust niets, schilder, wees creatief – het maakt niet uit waarmee, maar maak plezier. Geniet nooit met mate! Doe wat je goed doet, en doe het voor jezelf. Doe het alleen of met anderen: maar nooit ten koste van anderen. Als het kan: heb intens lief. Dan is er minder ruimte voor angst. Ken dat spreekwoord: “Angst klopte aan de deur. Liefde deed open. Daar was niemand.
- Lachen is een uitstekende angstremmer. Geniet van moppen, grappen en humor. Even een ander perspectief kiezen helpt relativeren. In plaats van films met horror, oorlog en geweld kijk liever naar grappige en inspirerende films (La vita è bella is bijvoorbeeld mijn favoriet).
- Blijf alert: Leven blijft levensgevaarlijk. Alle leven is een wonder maar ook kwetsbaar en eindig en soms doet het pijn, ja! Je hebt niet alles in de hand. Verzoen je daar mee en sluit vrede met wat is, wat was en wat komt. Leef het kwetsbare leven tot het einde, omarm het, vier het, heb het intens lief en bescherm het… met je waakzame angst. Dan zorg je goed voor jezelf en voor je dierbaren.
NB. Kom je niet goed uit de wurggreep van je angst? Durf dan om hulp te vragen. Er is namelijk hulp! Ja, hulp vragen is moeilijk. Er is moed voor nodig om voor jezelf op te komen! Maar het loont, is mijn ervaring. Wellicht kan ook een geestelijk verzorger iets voor je betekenen. Je kan waarschijnlijk ook in je eigen omgeving er een vinden. Kijk b.v. naar www.geestelijkeverzorging.nl Je kan ook eventueel contact met mij opnemen via het contactformulier.